Hiện vật Kỷ niệm chương “Tổ quốc ghi công”

Năm 2015 qua công tác nghiên cứu, sưu tầm, Bảo tàng Bắc Ninh được gia đình ông Ngô Phú Hoa ở thôn Chân Lạc, xã Dũng Liệt, huyện Yên Phong, tỉnh Bắc Ninh hiến tặng hiện vật quý là Kỷ niệm chương “Tổ quốc ghi công” do Tổng Bộ Việt Minh tặng cho gia đình vì có nhiều đóng góp, giúp đỡ cách mạng trong những năm kháng chiến chống thực dân Pháp.

Tháng 8 năm 1945 sau khi giành được chính quyền, tình hình cách mạng nước ta đứng trước muôn vàn khó khăn, thách thức. Chế độ thực dân phong kiến vừa bị đánh đổ còn để lại hậu quả nặng nề, nền kinh tế nghèo nàn, lạc hậu, tài chính quốc gia trống rỗng. Ở miền Bắc, 20 vạn quân Tưởng tràn vào âm mưu lật đổ chính quyền cách mạng non trẻ; thực dân Pháp nhăm nhe quay lại xâm lược nước ta. Trước tình hình thù trong giặc ngoài, Trung ương Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã sáng suốt đề ra đường lối cách mạng đúng đắn, sáng tạo. Với sách lược đấu tranh mềm dẻo nhưng kiên quyết giữ vững chủ quyền dân tộc, Đảng ta đã đẩy được 20 vạn quân Tưởng về nước, tuy nhiên thực dân Pháp vẫn tiếp tục âm mưu xâm lược nước ta.

Cuối năm 1946, trước vận mệnh sống còn của đất nước, Ban thường vụ Trung ương đảng họp Hội nghị khẩn cấp, quyết định phát động cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp trên quy mô toàn quốc, động viên nhân lực, vật lực, tài lực thực hiện toàn dân kháng chiến. Ngay sau khi tiếng súng kháng chiến bùng nổ, huyện Yên Phong được chọn làm hậu phương của tỉnh Bắc Ninh, nhiều cơ quan, đơn vị của tỉnh Bắc Ninh được sơ tán về các xã, thôn của huyện Yên Phong.

Ông Ngô Phú Hoa cho biết: khoảng năm 1947, xã Dũng Liệt có Uỷ ban hành chính kháng chiến tỉnh Bắc Ninh, Ban canh nông Tỉnh uỷ, Huyện uỷ Yên Phong chuyển về làm việc. Mặc dù gia đình lúc đó cũng rất khó khăn nhưng cha ông là cụ Ngô Phú Ngự đã dành 3 gian nhà của gia đình cho Ban canh nông Tỉnh uỷ đến sơ tán và làm việc, trong nhà có hầm trú ẩn rất an toàn. Các cán bộ cách mạng về đây hoạt động còn được gia đình giúp đỡ lương thực, thực phẩm, bảo vệ an toàn. Đặc biệt, hưởng ứng các phong trào thi đua yêu nước, ủng hộ kháng chiến do Chính phủ và tỉnh Bắc Ninh phát động, gia đình ông đã ủng hộ hàng trăm kilogam thóc, 2 chỉ vàng, 1 tượng đồng đen… góp phần cùng nhân dân cả nước quyết tâm xây dựng và bảo vệ đất nước. Với những thành tích đó, gia đình ông đã được Tổng bộ Việt Minh tặng Kỷ niệm chương “Tổ quốc ghi công”; năm 1962 được huyện Yên Phong mời dự Hội nghị gia đình có công với cách mạng và được thưởng 2 mét vải. Kỷ niệm chương là di vật quý được gia đình ông trân trọng, gìn giữ mấy chục năm qua, là phần thưởng cao quý thể hiện sự ghi nhận của Đảng, Nhà nước dành cho những đóng góp của gia đình ông với cách mạng.

Kỷ niệm chương “Tổ quốc ghi công” hay còn gọi là “đồng tiền vàng” (vì nó có hình dáng, màu sắc giống với đồng tiền kim loại), đường kính khoảng 3cm, dày 3 mm. Một mặt có hình chân dung Bác Hồ trong tư thế nhìn nghiêng, bao quanh là dòng chữ “Tổng bộ Việt Minh kính tặng” theo kiểu chữ in hoa, hai đầu của dòng chữ có hình hai ngôi sao nhỏ, phía dưới là hình hai bông lúa “thắt” vào nhau. Mặt kia có hình ngôi sao năm cánh, giữa ngôi sao có hình bản đồ Việt Nam, phía trên là dòng chữ “Tổ quốc ghi công”, phía dưới cũng có hình hai bông lúa đan chéo vào nhau uốn cong tròn theo mép của “đồng tiền”, phía trên có một lỗ nhỏ xuyên qua hai mặt dùng để gắn với cuống đeo (đã bị mất).

Kỷ niệm chương “Tổ Quốc ghi công” do Tổng bộ Việt Minh tặng gia đình

 ông Ngô Phú Ngự (thôn Chân Lạc, xã Dũng Liệt, huyện Yên Phong, tỉnh Bắc Ninh)

Việc hiến tặng kỷ niệm chương “Tổ quốc ghi công” cho Bảo tàng Bắc Ninh của gia đình ông Ngô Phú Hoa là việc làm rất có ý nghĩa, góp phần trong việc trưng bày, tuyên truyền về tấm lòng yêu nước, hết lòng ủng hộ cách mạng của gia đình cụ Ngô Phú Ngự nói riêng, nhân dân Bắc Ninh và cả nước nói chung trong những năm đầu đầy gian khó khi nước ta mới giành được chính quyền. Đó cũng là phần thưởng cao quý, sự ghi nhận của Đảng, Nhà nước đối với những gia đình, cá nhân có thành tích trong kháng chiến, giúp đỡ cách mạng ngay sau khi thành lập nước.

N. T. Tr

(Bảo tàng Bắc Ninh)