BỨC THƯ BÁC HỒ GỬI THIẾU NIÊN HỢP TÁC XÃ MĂNG NON THÔN PHÚ MẪN

       Đầu những năm 1960, phát huy nguyên lý giáo dục “Học đi đôi với hành”, các trường ngoài dạy và học phải phục vụ nhiệm vụ chính trị địa phương. Ở trường cấp II Hàm Sơn, phong trào này rất sôi nổi, nhưng tiêu biểu nhất là thiếu nhi, đồng thời là các xã viên Hợp tác xã măng non thôn Phú Mẫn, xã Hàm Sơn, huyện Yên Phong, tỉnh Hà Bắc (nay là thôn Phú Mẫn, thị trấn Chờ, huyện Yên Phong, tỉnh Bắc Ninh).

       Hợp tác xã Măng non Phú Mẫn thành lập tháng 11/1962, chủ nhiệm đầu tiên là thiếu niên Lê Đình Huề, nhanh chóng xây dựng được kế hoạch hoạt động rất phong phú. Theo điều lệ HTX, các đội viên có 2 nhiệm vụ chính là chăm sóc trâu bò béo khoẻ và vệ sinh “sạch làng tốt ruộng”. Về chăm sóc trâu bò béo khoẻ, toàn HTX Phú Mẫn có hơn 100 con trâu, bò giao cho các xã viên coi sóc. Thời đó, “con trâu là đầu cơ nghiệp”, là nền tảng phát triển kinh tế nông nghiệp, vì vậy các gia đình và xã viên luôn quan tâm chăn thả, chăm sóc chu đáo để trâu, bò có sức kéo tốt. Các xã viên cũng rất nhanh nhẹn rút kinh nghiệm tình trạng trâu, bò ốm yếu, chết hàng loạt như ở một số địa phương lân cận, nên đã chủ động phân công các uỷ viên và cán bộ chia thành từng khu, ví như khu ngõ Đông, ngõ Giữa, ngõ Ngoài… phối hợp với các phân đội trưởng kiểm tra thường xuyên, định kỳ, đột xuất cả ngày lẫn đêm. Mùa đông thì xem trâu có đủ ấm không, mùa hè lại xem trâu có đủ mát không, xem trâu ăn có đủ no không… để có hướng khắc phục kịp thời. Khẩu hiệu chung của xã viên HTX cho các gia đình khi đó là “Trâu chưa sạch, chưa no, quyết chưa cho về chuồng”, “Rơm trâu chưa đủ, chủ ngủ chưa yên”… Đến ngày 30 hằng tháng, các xã viên lại tổ chức tập trung toàn bộ số trâu, bò về sân kho HTX để bình bầu, phân loại, triển khai kế hoạch nuôi dưỡng, đồng thời báo cáo lãnh đạo địa phương các hoạt động của xã viên HTX măng non Phú Mẫn. Từ khi có HTX Măng non Phú Mẫn thì trâu bò của HTX không những không bị chết đói, chết rét mà ngày càng béo khoẻ, sinh sôi…

       Phong trào sạch làng tốt ruộng là việc làm thường xuyên, liên tục mang tính tự giác cao. Cứ 16h30 thứ sáu hàng tuần, các phân đội trưởng phối hợp xã viên người mang xẻng, người cầm cuốc, chổi, xách xô ra khu vực xóm mình hăng hái quét dọn, khơi thông cống rãnh, mương máng dòng chảy, đường làng ngõ xóm vì thế luôn sạch - đẹp và rợp bóng cây xanh.

        Thiếu nhi Phú Mẫn ngày ấy còn là điển hình trong phong trào rèn luyện thể dục thể thao theo gương Bác Hồ vĩ đại. Trong các hoạt động, các đội viên còn tự bảo nhau quyên góp một số lượng lớn sách báo, cùng chính quyền địa phương góp sức, góp công làm thư viện, dù chỉ là căn nhà gianh vách đất để tối thứ 7 sinh hoạt, đọc sách báo, tạo thành không gian văn hoá ấm cúng mà nhiều nơi đã tích cực cử người đến học tập kinh nghiệm làm theo. HTX Măng non Phú Mẫn trở thành điển hình có sức lan tỏa mạnh mẽ. 

        Ngày 19 tháng 5 năm 1969, trong khuôn viên Phủ Chủ tịch, Bác Hồ đọc được thông tin về Hợp tác xã Măng non thôn Phú Mẫn có thành tích "Học tập tốt, lao động tốt, chăm sóc trâu bò béo khỏe" trên báo Hà Bắc. Buổi chiều, sau khi các bác sĩ thăm bệnh cho Bác xong, đúng 14 giờ 30 phút Bác lên nhà sàn viết thư khen thiếu niên HTX măng non thôn Phú Mẫn. Bức thư có tựa đề “Thư gửi các cháu thiếu niên hợp tác xã Măng non thôn Phú Mẫn, xã Hàm Sơn, huyện Yên Phong, Hà Bắc. Ngày 19/5/1969”. Bức thư của Bác Hồ chỉ gói gọn trong hơn 250 âm tiết nhưng vô cùng súc tích, hàm chứa bao điều Bác muốn nói. Câu kết của bức thư còn mang tính lan tỏa mạnh mẽ trong thiếu niên cả nước.

Bức thư Bác Hồ gửi các cháu thiếu niên Hợp tác xã măng non thôn Phú Mẫn ngày 19/5/1969

       Trong thư Bác viết: “Bác rất vui lòng biết các cháu vừa học tập tốt, vừa tham gia sản xuất tốt. Các cháu đã có nhiều cố gắng trong việc chǎm sóc tốt trâu bò của hợp tác xã. Các cháu luôn luôn cho trâu bò ǎn no, đi kiểm tra trâu bò ban đêm và vận động các xã viên mùa rét che kín chuồng trại, may áo cho trâu bò, v.v.. Nhờ đó, từ ba nǎm nay trâu bò của hợp tác xã không bị chết đói, chết rét, mà ngày càng béo khoẻ. Như thế là rất tốt. Các cháu tuy tuổi còn nhỏ, cũng có thể làm những việc ích nước lợi dân. Các cháu là những người chủ tương lai của nước nhà, của hợp tác xã. Thiếu niên Việt Nam ta ngày nay cả ở hai miền Nam Bắc có nhiều cháu rất dũng cảm, thông minh, đã làm nên nhiều việc rất tốt đẹp trong học tập, sản xuất và chiến đấu.

        Bác mong các cháu thiếu niên ở hợp tác xã Mǎng non Phú Mẫn luôn luôn cố gắng hơn nữa, học tập những gương của những thiếu niên anh hùng để ngày càng tiến bộ. Bác cũng mong các cháu thiếu niên ởnhững địa phương khác làm theo các bạn nhỏ ở hợp tác xã Mǎng non Phú Mẫn trong việc chǎm sóc trâu bò và giúp đỡ thiết thực cho hợp tác xã ở địa phương mình.

Bác hôn các cháu”

        Ngày 1/6/1969, lễ đón thư Bác được tổ chức trọng thể ở địa phương với sự tham dự của nhiều đồng chí lãnh đạo và những thiếu nhi xuất sắc toàn tỉnh Hà Bắc. Sáng hôm đó, trên sân trường cấp 3 huyện Yên Phong - Hà Bắc, gần một nghìn thiếu niên, nhi đồng có thành tích xuất sắc của tỉnh Hà Bắc hội tụ đông đủ trong không khí rạo rực niềm vui, đón thư khen của Bác. 

        Suốt 24 năm làm Chủ tịch nước, hầu như năm nào Bác cũng gửi thư cho các cháu thiếu niên nhi đồng. Đây là bức thư viết, gửi ngày thiêng liêng - ngày sinh nhật Bác và là lá thư cuối cùng Bác gửi cho thiếu nhi Việt Nam. Sau khi Bác Hồ gửi thư khen, Chủ nhiệm HTX măng non Phú Mẫn Đặng Đình Chiến được mời tham dự trại hè thiến niên quốc tế. Đội thiếu niên thôn Phú Mẫn đã vinh dự được đón tiếp quyền Chủ tịch nước Nguyễn Hữu Thọ và nhiều đoàn đại biểu thanh niên, thiếu niên trong nước và nước ngoài về thăm, trao đổi kinh nghiệm hoạt động.

        Hơn năm mươi năm đã đi qua kể từ ngày Bác gửi thư khen thiếu niên Măng non Phú Mẫn, ghi sâu lời Bác dạy lớp thiếu nhi năm xưa đã trưởng thành, nhiều người trong số họ đã khẳng định vị trí nhất định trong xã hội. Nối tiếp truyền thống vẻ vang của cha anh đi trước, lớp thiếu nhi Phú Mẫn hôm nay luôn ra sức thi đua học tập và làm theo lời Bác dạy. Ngày nay, nói đến Phú Mẫn hay Thị trấn Chờ, huyện Yên Phong là nói đến mảnh đất Anh hùng giàu truyền thống hiếu học và khoa bảng. Phong trào giáo dục, khuyến học của Phú Mẫn nhiều năm qua vẫn luôn là điểm sáng toàn diện được nhiều địa phương biết đến ví đó như một “làng Đại học vùng quê Kinh Bắc”. Đây cũng là nơi khởi nguồn phong trào “Tiếng trống khuyến học ban đêm” đã và tiếp tục lan tỏa mạnh mẽ đến nhiều địa phương trong và ngoài tỉnh. Năm nào cũng thế, tháng 5 về trên quê hương Phú Mẫn đều diễn ra các hoạt động kỷ niệm ngày Bác Hồ gửi thư khen như  gặp mặt các nhân chứng lịch sử của HTX Măng non Phú Mẫn, báo công dâng Bác, tổ chức lễ kỷ niệm… Đây cũng là dịp thế hệ đi trước ôn lại và truyền lửa cho thế hệ măng non về lòng kính yêu Bác, nhen lên trong lòng các em nghị lực khát vọng vươn lên rèn đức luyện tài xứng đáng là công dân nơi được Bác Hồ gửi thư khen ngợi.

        Bức thư Bác gửi cho các cháu thiếu niên Hợp tác xã măng non Phú Mẫn được giới thiệu trong trưng bày “Chủ tịch Hồ Chí Minh với Đảng bộ, chính quyền và nhân dân tỉnh Bắc Ninh” nhằm tuyên truyền tới đông đảo du khách đặc biệt là thế hệ thiếu niên nhi đồng về tình cảm của Bác để các em sẽ làm theo lời Bác dạy phấn đấu trở thành những công dân tốt xây dựng quê hương, đất nước giàu đẹp hơn!

Thuyết minh viên Bảo tàng giới thiệu cho khách tham quan đặc biệt là các em thiếu niên, nhi đồng về Bức thư Bác Hồ gửi cho các cháu thiếu niên Hợp tác xã măng non thôn Phú Mẫn