Bảo tàng Bắc Ninh

SƯU TẬP HIỆN VẬT

CỦA ANH HÙNG LỰC LƯỢNG VŨ TRANG NHÂN DÂN LÊ XUÂN DỴ

Năm 2014, thực hiện chuyên đề sưu tầm tài liệu, hiện vật về các Anh hùng LLVTND tỉnh Bắc Ninh, Bảo tàng Bắc Ninh đã được Đại tá phi công, Anh hùng LLVTND Lê Xuân Dỵ hiến tặng một số hiện vật quý gắn với những chiến công hiển hách khi ông tham gia chiến đấu bảo vệ vùng trời tổ quốc trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước.

Đại tá, phi công Lê Xuân Dỵ sinh năm 1938 tại thôn Phù Lộc, xã Phù Chẩn, huyện Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh; nay là khu Phù Lộc, phường Phù Chẩn, thành phố Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh. Tháng 3 năm 1959, khi vừa tròn 21 tuổi, Lê Xuân Dỵ xung phong vào bộ đội và được phân về Sư đoàn bộ binh 312. Năm 1961, ông được cử sang Liên Xô (cũ) đào tạo phi công lái máy bay chiến đấu (ông thuộc thế hệ phi công thứ hai sau Trần Hanh, Phạm Ngọc Lan). Năm 1964 về nước nhưng do yêu cầu nhiệm vụ, ông tiếp tục sang Trung Quốc cùng với chuyên gia nước bạn đào tạo cấp tốc phi công cho Việt Nam.

Năm 1966, cuộc chiến tranh phá hoại miền Bắc của đế quốc Mỹ diễn ra ác liệt, Lê Xuân Dỵ được lệnh về nước. Sau thời gian ngắn chuẩn bị, ngày 4/12/1966, ông cùng biên đội bay thuộc Trung đoàn 923, Sư đoàn Không quân 371 đánh địch trên không bảo vệ vùng trời Hà Nội. Từ đó đến chiến dịch 12 ngày đêm “Điện Biên Phủ trên không” năm 1972, ông đã tham gia nhiều trận chiến đấu trên không phận Hà Nội, Hải Phòng, Cao Bằng, Yên Bái… tới giáp vĩ tuyến 17, rồi truy kích địch ra biển Đông. Có những ngày ông cùng đồng đội xuất kích 2- 3 lần, ngoài nhiệm vụ tiêm kích, yểm trợ và nghi binh cho đồng đội đánh địch, ông đã bắn rơi 1 chiếc F-4H của Không lực Mỹ trên bầu trời Hải Phòng. Chiến công đặc biệt xuất sắc của ông là cùng Biên đội ném bom vào Hạm đội 7 của Mỹ trên biển Đông. Đó là trận đánh ngày 19/4/1972, hai chiếc MIG- 17 do Lê Xuân Dỵ và Nguyễn Văn Bảy điều khiển đã lạng lách, tránh đạn của đối phương và táo bạo lao thẳng vào tàu địch cắt bom tiêu diệt. Bị đánh bất ngờ, máy bay Mỹ trên Hạm đội 7 không kịp ứng phó. Phi công Lê Xuân Dỵ và phi công Nguyễn Văn Bảy đã trở về mặt đất an toàn.

Trận đánh của Lê Xuân Dỵ cùng Biên đội đã được Thủ tướng Phạm Văn Đồng khen là: “Chiến công hi hữu và xuất sắc, đã đánh trúng mục tiêu mà Mỹ từng mệnh danh là bất khả xâm phạm”. Sau trận đánh một ngày, Hãng thông tấn AP của Mỹ đưa tin: “Tàu Hich-Bi thuộc Hạm đội 7 của Mỹ đã bị MIG-17 của Bắc Việt dội bom, boong sau tàu bốc cháy rừng rực, các thùng đạn bị nổ tung, các khẩu pháo lớn nòng vỡ toác như loa kèn… Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Mỹ đã phải ra điều trần tại Quốc hội về thất bại này”. Sau trận đánh, phi công Lê Xuân Dỵ được tặng Huân chương Chiến công hạng Nhất. Ông tiếp tục công tác trong Quân đội qua các cương vị: Phó Sư đoàn trưởng, rồi Cục trưởng Cục Thanh tra Không quân thuộc Tổng Thanh tra Bộ Quốc phòng. Năm 1998, ông nghỉ hưu với quân hàm Đại tá. Ngày 10/8/2015, Chủ tịch nước đã ký Quyết định phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân khi ông đã bước sang tuổi 78[1].

Sưu tập hiện vật của Anh hùng LLVTND Lê Xuân Dỵ hiến tặng cho Bảo tàng Bắc Ninh gồm: súng pháo hiệu, bộ quần áo phi công, bộ quần áo bay, bộ lễ phục quân đội, mũ phi công và vòi dưỡng khí; là những quân tư trang ông được trang bị để làm nhiệm vụ trong những năm tháng ở quân ngũ và được ông gìn giữ cẩn thận trong mấy chục năm qua.

Những hiện vật này của AHLLVTND Lê Xuân Dỵ đã bổ sung vào kho cơ sở bảo tàng để lưu giữ và bảo quản lâu dài phục vụ công tác nghiên cứu, trưng bày về những chiến công anh dũng của thế hệ cha ông nói chung, Anh hùng LLVTND Lê Xuân Dỵ nói riêng trong cuộc kháng chiến chống đế quốc Mỹ xâm lược của dân tộc, góp phần giáo dục truyền thống yêu nước cho thế hệ hôm nay và mai sau.