“Vang mãi bản hùng ca” Đội Thiếu niên du kích Đình Bảng

Bắc Ninh là một vùng quê giàu truyền thống yêu nước cách mạng. Người dân Bắc Ninh từ bao đời nay đã hăng hái tham gia vào các cuộc đấu tranh vệ quốc vĩ đại. Kể từ khi Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời, Bắc Ninh đã thành lập các đội du kích (đội tự vệ) ở các địa phương để chiến đấu bảo vệ xóm làng và tham gia giải phóng quê hương. Trong kháng chiến chống thực dân Pháp (1946 - 1954), hưởng ứng “Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến” của Chủ tịch Hồ Chí Minh, người Bắc Ninh đã đồng lòng đứng lên cùng chung sức chiến đấu để bảo vệ quê hương, tiêu biểu phải kể đến Đội Thiếu niên du kích làng Đình Bảng.

Đội Thiếu niên du kích Đình Bảng (tiền thân là Đội Nhi đồng cứu quốc vong hoạt động từ năm 1941) thành lập ngày 7/11/1949 tại lăng Lòng Chảo (nơi an nghỉ của vua Lý Thái Tổ), nay thuộc phường Đình Bảng, thị xã Từ Sơn. Khi mới thành lập, đội có tên là Đội quân báo thiếu niên gồm 16 đội viên hăng hái, dũng cảm, có nhiệm vụ bí mật theo dõi tình hình địch, làm liên lạc, lấy vũ khí của địch cung cấp cho du kích, giải cứu cán bộ của ta bị địch bắt và vận động binh lính địch trở về với cách mạng. Năm 1952 Đội đổi tên thành Đội Thiếu niên du kích Đình Bảng.

Trải qua 5 năm (từ năm 1949 đến năm 1954), Đội luôn được củng cố và phát triển, kết nạp thêm đội viên mới, bổ sung thay người trưởng thành là du kích, bộ đội Từ Sơn hoặc thoát ly công tác. Số đội viên trong danh sách từ ngày 7/11/1949 đến ngày 8/8/1954 khi quê hương được giải phóng có 61 người.

Với tinh thần yêu nước nồng nàn, các đội viên nhỏ tuổi đã anh dũng tham gia kháng chiến và giành được nhiều chiến công vang dội: xâm nhập vào đồn bốt của giặc bí mật lấy được hàng chục tấn đạn, 13 khẩu súng các loại, 1 máy thông tin bộ đàm, 250 hòm ắc quy điện đài, 10 gánh dây điện, 200m vải bạt, 300 lít dầu mỡ, 10.000 quả lựu đạn; dùng a xít phá hủy 3 đại bác, 1 súng cối, 8 đại liên, 1 trung liên của địch; giải 250 tờ truyền đơn tuyên truyền kháng chiến; 8 lần dẫn đường bảo vệ và giải thoát cho 42 cán bộ chiến sĩ của ta thoát khỏi trại tù của địch; vận động 115 lính ngụy bỏ hàng ngũ giặc trở về với cách mạng; phối hợp với du kích tiêu diệt 15 tên địch (trong đó có 2 sĩ quan), làm bị thương 17 tên và bắt sống được 1 lính lê dương. Đặc biệt là chiến công cắt phá dây dẫn nổ, cứu nhà dân và đình làng Đình Bảng vào cuối tháng 4 năm 1954.

Đội Thiếu niên du kích Đình Bảng chụp ảnh nhân Lễ ra mắt Đội tại đình Đình Bảng (tháng 10/1954)

Sau chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ năm 1954, Đội đã phát triển thêm 43 đội viên mới, hăng hái tham gia học tập, sản xuất cùng nhân dân Đình Bảng xây dựng và bảo vệ quê hương. Trong sự nghiệp giải phóng miền Nam, thống nhất Tổ quốc, hầu hết các đội viên Đội Thiếu niên du kích Đình Bảng đều hăng hái lên đường nhập ngũ, dũng cảm chiến đấu trên các chiến trường và lập nhiều chiến công. Hòa bình thống nhất, các đội viên Đội thiếu niên du kích Đình Bảng năm xưa lại tích cực học tập, rèn luyện, trưởng thành trong công tác và cuộc sống, song vẫn giữ vững phẩm chất tiên phong cách mạng, tích cực đóng góp xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp

Với những thành tích nổi bật, Đội Thiếu niên du kích Đình Bảng vinh dự được Bác Hồ khen ngợi (năm 1952), Chính phủ tặng thưởng Huân chương chiến công hạng Nhất; Trung ương Đoàn Thanh niên cứu quốc tặng lá cờ “Thiếu niên anh dũng” (năm 1955); Liên đoàn Thanh niên dân chủ thế giới tặng cờ “Tuổi trẻ vì hòa bình” (năm 1956); Đội Thiếu niên tiền phong các nước tặng cờ “Vì tình đoàn kết, hữu nghị, hòa bình”, Hội đồng Trung ương Đội Thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh tặng lá cờ “Đội Thiếu niên du kích Đình Bảng sáng mãi trong lịch sử đội ta” (năm 1999); nhiều đội viên của đội được tặng thưởng Huân, Huy chương và nhiều danh hiệu cao quý khác. Năm 2009, Đội được Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân.

Không dừng lại ở đó, nhiều năm qua, các cựu đội viên Đội Thiếu niên du kích Đình Bảng đã trở thành những nhân chứng sống, trực tiếp tham gia vào việc viết tiếp bản hùng ca của Đội bằng những việc làm thiết thực như: tổ chức các buổi nói chuyện với các thế hệ thiếu nhi Bắc Ninh và thiếu nhi cả nước về truyền thống yêu nước cách mạng của quê hương Bắc Ninh, về lịch sử của Đội Thiếu niên du kích Đình Bảng; chia sẻ với các em học sinh về những cách học hay, cách làm việc có ích cho xã hội như giúp đỡ bạn bè, thầy cô giáo, người thân và những người xung quanh để cùng nhau vươn lên trong học tập; giao lưu gặp mặt với các đội viên nhân kỷ niệm ngày thành lập Đội…

 Cho đến nay đã 70 năm trôi qua kể từ ngày Đội Thiếu niên du kích Đình Bảng được thành lập (7/11/1949 – 7/11/2019), nhưng bản hùng ca của những thiếu niên du kích Đình Bảng sẽ là tấm gương sáng mãi cho các tầng lớp nhân dân học tập và noi theo, nhất là đối với các thế hệ trẻ.